Stacja Kultury to dziś jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na mapie Świeradowa-Zdroju. Od 1 marca 2019 roku, po ponad dwóch dekadach milczenia dawnego dworca kolejowego, budynek ponownie tętni życiem – tym razem kulturalnym. Mieszkańcy nazywają ją Sercem Miasta, i nietrudno zrozumieć dlaczego.
To tutaj spotykają się pokolenia: dzieci przychodzą na zajęcia i warsztaty, młodzież korzysta ze studia nagrań i pracowni fotograficznej, dorośli i seniorzy uczestniczą w koncertach, wystawach, prelekcjach i spotkaniach autorskich. W sali widowiskowej odbywają się spektakle, projekcje i wyjątkowe wydarzenia, które budują lokalną wspólnotę.
Stacja Kultury kryje w sobie także miejsce, które przyciąga gości z całej Polski — makietę kolejową, przywołującą historię dawnej linii kolejowej. Tuż obok, przed budynkiem, czeka prawdziwa perełka: zabytkowa lokomotywa parowa Tp4-217, dumny symbol kolejowej przeszłości miasta.
To przestrzeń, która łączy historię z nowoczesnością. Miejsce otwarte, twórcze i inspirujące — idealne zarówno dla mieszkańców, jak i turystów, którzy chcą poczuć prawdziwego ducha Świeradowa-Zdroju.
Makieta kolejowa
W odrestaurowanym budynku dawnego dworca kolejowego czeka na Państwa prawdziwa perełka – imponująca makieta kolejowa, którą można zwiedzać bezpłatnie. To wyjątkowa, misternie wykonana rekonstrukcja fragmentów linii kolejowych nr 317 i 336 z lat 1945–1970, obejmująca odcinek Gryfów Śląski – Mirsk – Świeradów-Zdrój – Świeradów Nadleśnictwo.
Makieta waży blisko 800 kilogramów i została wykonana w popularnej skali H0. Łączna długość torów wynosi około 105 metrów, co pozwala odtworzyć pełny ruch pociągów i życie dawnych stacji. Na miniaturowych szlakach zobaczą Państwo lokomotyw i wagony motorowe, ok. 28 wagonów, 40 zwrotnic, a także pięknie odwzorowaną roślinność – około 600 drzewek i krzewów. Całość dopełnia 200 figurek ludzi i zwierząt, które nadają temu małemu światu niezwykłego realizmu.
Lokomotywa parowa Tp4-217
Parowóz Tp4-217, dumnie stojący przed Stacją Kultury, to nie tylko efektowna dekoracja – to pełnoprawny eksponat muzealny, wpisany do Rejestru Zabytków Ruchomych Województwa Mazowieckiego pod numerem MUZ I 54. Jego historia to prawdziwa podróż w czasie przez ponad sto lat kolejowych dziejów Europy.
Lokomotywa została wyprodukowana w 1918 roku w słynnej berlińskiej fabryce Borsig – zakładzie, który przez dekady wyznaczał kierunek rozwoju pojazdów szynowych. Seria Tp4, produkowana w latach 1910–1922, uchodziła za jedną z najbardziej udanych i najliczniej wykorzystywanych w historii polskich kolei. Nasza lokomotywa przed wojną obsługiwała ruch na liniach Pruskich Kolei Państwowych (KPVE), później Niemieckich Kolei Rzeszy (DRB).
W 1945 roku trafiła do Polskich Kolei Państwowych, gdzie służyła aż do 1959 roku. Później rozpoczęła zupełnie nowe życie – w Przedsiębiorstwie Materiałów Podsadzkowych Przemysłu Węglowego w Szczakowej, a następnie w Pyskowicach. Tam, po zakończeniu eksploatacji w 1981 roku, już dwa lata później ustawiono ją jako pomnik techniki. Ostatecznie przekazano ją do Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, skąd po latach trafiła do Świeradowa-Zdroju.
Dziś, mimo że wymaga gruntownego remontu, parowóz Tp4-217 pozostaje jedną z najbardziej charakterystycznych atrakcji miasta. Jego bryła, osadzona tuż przy zabytkowym dworcu kolejowym, tworzy piękny duet historii i lokalnej tożsamości. To milczący świadek minionych epok – i zarazem zaproszenie do odkrywania kolejowego dziedzictwa regionu.
Tp – oznacza parowóz przeznaczony do pociągów towarowych, o układzie osi D (0-4-0)
Dane techniczne:
- Producent – Borsig Lokomotiv Werke GmbH, Berlin
- Rok produkcji – 1918
- Układ osi – 0-4-0 (D h2)
- Długość – 10,880 m
- Długość z tendrem – 18,290 m
- Szerokość – 3,230 m
- Wysokość – 4,250 m
- Masa pustego parowozu – 63,61 t
- Moc znamionowa – 926 kW
- Prędkość maksymalna – 55 km/h
- Ciśnienie w kotle – 14 at
- Średnica kół napędnych – 1350 mm
